HÌNH THÀNH TỪ THANH NIÊN TÌNH NGUYỆN
Từ những ngày đầu tháng 03 năm 1976, nhân dịp chào mừng kỷ niệm ngày thành lập Đoàn, nhiều thanh niên nam nữ Thành phố Hồ chí Minh đã hăng hái tham gia công tác xã hội. Không chỉ mong muốn được đóng góp công sức nơi mình sinh sống, gìn giữ trật tự đường phố, đô thị mà còn muốn vươn lên trở thành " TNXP thành phố thân yêu lên đường đi mở mang sự nghiệp của Tổ Quốc ở nhiều Tỉnh Đông Nam bộ " do Thành Đoàn thành phố Hồ chí Minh phát động.
Hưởng ứng cuộc vận động " Quyết tâm xây dựng Tổ Quốc giàu mạnh " hàng trăm thanh niên sinh sống trong Quận Gò Vấp đã tự nguyện đăng ký tham gia vào đội ngũ Lực Lượng TNXP lên đường đi đến những nơi khó khăn gian khổ nhất để khai hoang, phục hóa, xây dựng nên những nông trường, lâm trường, những vùng kinh tế mới miền Đông Nam Bộ, nơi đang chờ đón những bàn tay đầy nhiệt huyết của tuổi trẻ thành phố mang tên Bác Hồ.
Ngày 28/03/1976 lịch sử, một sự kiện quan trọng của Thành phố, một thời điểm đáng ghi nhớ của phong trào thanh niên và là một kỷ niệm đẹp của TNXP. Hai Tổng đội TNXP đã hạ quyết tâm đồng loạt xuất quân lên đường đi xây dựng vòng đai xanh thành phố và Xây dựng vùng kinh tế trọng điểm.
Từ ngày 13/05/1976, Ban vận động Kinh tế mới Trung Ương Quận Gò Vấp phối hợp Quận Đoàn đã tập trung hơn 500 thanh niên tình nguyện tại Hãng may Sincon. Tại đây, đội ngũ thanh niên được tổ chức huấn luyện, học tập và chính thức được thành lập Liên đội TNXP Gò Vấp 1, gồm 5 Đại đội C30, C31, C32, C33 và C34 trực thuộc Tổng đội TNXP Xây dựng Kinh tế mới Trung Ương do Ban chỉ huy Tổng đội quản lý và điều hành.
Tạm xa cuộc sống thành thị lên đường đi xây dựng màu xanh cho quê hương, góp phần thực hiện chủ trương phân bổ lại lao động, giải quyết nạn thất nghiệp trong thành phố non trẻ và làm giàu cho đất nước. Điểm đến đầu tiên của Liên đội TNXP Gò Vấp 1 là Ấp Bến Trường, Xã Hảo Đước, Huyện Tân Biên Tây Ninh. Vừa mới đặt chân đến địa bàn, TNXP đã cùng nhau giúp đồng bào vùng kinh tế mới ổn định sinh hoạt, hòa nhập vào cuộc sống bình thường của vùng sâu vùng xa... Chặt cây rừng và cắt tranh về làm nhà cho cụm kinh tế phát triển E1 và E2 ( tại điểm đóng quân của đơn vị Liên đội sau này được lập thành Khu Di tích của Huyện Uỷ Huyện Tân Biên ). Vào khoảng giữa tháng 06/1976, đơn vị tách làm hai cánh quân. Một cánh gồm hai Đại đội C31 và C32 chuyển quân vượt sông Vàm cỏ sang Tà Nông, Ấp Bố Lớn Xã Hòa Hội khai thông đường, phát hoang phá rừng chuẩn bị mặt bằng xây dựng vùng kinh tế mới hướng Bến Sỏi thuộc mạng Nam Tây Ninh, đồng thời đón thêm quân TNXP Gò Vấp lên. Cánh còn lại di chuyển quân sang Cầu Vịnh, Phước Hưng ( nay là Xã An Cơ ) cách nơi đóng quân củ vài cây số, tiếp tục nhận nhiệm vụ dựng Khu kinh tế trọng điểm Hảo Đước. vài tháng sau đó, Liên đội Trưởng Liên đội 1 Gò Vấp, Ông Nguyễn văn Trí. Chính trị viên Trưởng Ông Trần Khánh ( Ba Hoàng ) dẫn quân sang Tà Chốt triển khai công tác mới, đốn cây rừng lắp dựng đủ 400 bộ khung nhà dân kinh tế mới. Để thực hiện được kế hoạch này, ba Đại đội TNXP đã đưa cán bộ đội viên mình vào sâu trong rừng tìm đốn được những thân cây, có kích thước đáp ứng tiêu chuẩn của cột làm nhà như cột cái, cột con...Vì nơi đây không phải rừng thưa Phước Hưng hay Hòa Hội, đơn vị phải lập nhiều điểm trung chuyển, ngũ luôn trong rừng thu gom cột đủ số lượng, rồi sau đó mới chuyển dần về cứ Kà Tum xây dựng cho dân. Đến tháng 11/1977, Liên đội xuất quân về tập kết tại Đồng Pal.
Lúc này,tại Tà Nông hai Đại đội C31, C32 đã xây dựng doanh trại lần lượt đón các Đại đội 91 và 92 từ Gò Vấp lên vào tháng 07/1976, một tháng sau đó là hai Đại đội 106 Hóc Môn và Đại đội 118. Các đơn vị được xác nhập là hình thành Liên đội TNXP Gò Vấp 3. Liên đội Trường Ông Thân Phụng và Chính trị viên Trưởng Ông Nguyễn văn Bốn ( Tư Mười Hai ) đưa đơn vị di chuyển về Đồng Pal, Ấp Thạnh Nghĩa, Xã Thạnh Đông Tân Biên ( Tân Châu ngày nay ).
Trước đó, vào tháng 06/1976, Ban vân động Kinh tế mới Trung Ương Gò Vấp tiếp tục bàn giao cho Tổng đội Kinh tế mới TW thêm ba Đại đội 48,49 và 73. Xuất quân lên Dinh Điền 3 thuộc Tỉnh Sông Bé thành lập Liên đội TNXP Gò Vấp 2 do Ông Trần văn Tạo chịu trách nhiệm Liên đội Trưởng.
Từ tháng 10/1976, thực hiện sự chỉ đạo từ Tổng đội TNXP Kinh tế mới trong nhiệm vụ khẩn trương xây dựng làng định cư tập trung cho dân nghèo thành phố Hồ chí Minh. Các Liên đội Gò Vấp 1,2 và 3 toàn bộ chuyển quân về tập trung lập cứ tại Đồng Pal, xây dựng nơi đóng quân, ổn định doanh trại, phát hoang, triển khai công tác lắp dựng nhà kinh tế mới cho dân lên lập nghiệp và sinh sống trên vùng đất mới. Đến nay đã 35 năm qua, khi những cựu TNXP Liên đội Thống Nhất lên thăm lại căn cứ củ, vẫn gặp lại những gia đình thân quen xưa, nay đã thật sự ổn định lâu dài và xem vùng đất này như quê hương thứ hai của họ...
Và tại đây, ngày 10/01/1977 Liên đội Thống Nhất chính thức được ra đời từ xác nhập của ba Liên đội TNXP Gò Vấp với biên chế từ 12 Đại đội thành 8 Đại đội và Liên đội bộ. Khung Ban chỉ huy Liên đội Thống Nhất gồm :
- Liên đội Trưởng : Nguyễn văn Trí
- Liên đội Phó 1 : Trương Bình , Liên đội Phó 2 : Thân Phụng
Liên đội Phó Hậu cần : Trương văn Học
- Liên đội bộ , hai đại đội nữ và 6 đại đội nam.
( Khung cán bộ tại thời điểm mới thành lập Liên đội Thống Nhất & Danh sách BCH và Tiểu đội TNXP các Đại đội sẽ được ghi kèm theo )
XÂY DỰNG LỰC LƯỢNG VÀ PHÁT TRIỂN VÙNG KINH TẾ MỚI ĐỒNG PAL
Trong suốt những năm tháng xây dựng và phát triển vùng kinh tế mới, toàn thể cán bộ và đội viên TNXP Liên đội Thống Nhất luôn nêu cao tinh thần xung kích trên mọi lĩnh vực, từ hoàn thành nhiệm vụ đến vượt mức nâng suất lao động, rèn luyện ý thức kỹ luật trong môi trường tập thể. Đầu năm 1977, Liên đội đã cử những cá nhân, tập thể gương mẫu, lập nhiều thành tích trong lao động, nêu cao tinh thần vượt khó được bình chọn về Trường Huấn Luyện cây số 69 dự báo cáo điển hình trong phong trào thi đua " Hoa nở Tuyến đầu " toàn Tổng đội như Lưu kim Loan, Nguyễn minh Long, Vương tố Nữ và nhiều anh chị TNXP khác ... Phát huy truyền thống tốt đẹp của người chiến sĩ áo xanh, nhân kỹ niệm ngày thành lập Đảng 3/2/1977, đáp ứng đợt phát động " Phất cờ hồng trên vùng đất mới "của Tổng đội, đơn vị ra sức thi đua lập thành tích trong lao động, tiếp tục phát hoang, dựng nhiều nhà, đắp nền hầu ổn định đời sống đồng bào vùng mới lập nghiệp đang còn gặp nhiều khó khăn... Không ngừng xây dựng nội bộ đơn vị vững mạnh, nâng cao tinh thần tập thể phong phú. Từ cuối năm 1976, thành phố gặp nhiều khó khăn về lương thực, TNXP phải tự túc, tự cấp lương thực thực phẩm. Đơn vị Liên đội Thống Nhất đã phải đưa khoai mì và bột mì vào tiêu chuẩn thức ăn chính. Các Đại đội tranh thủ tự cải thiện cho đơn vị mình, trồng thêm rau xanh và chăn nuôi gia súc như heo, gà...
Có những buổi đi xa hằng chục cây số mua khoai mì của dân địa phương là những kỹ niệm không thể nào quên trong lòng người TNXP Thống Nhất. Những bao gạo nghĩa tình của người dân Thạnh Hiệp, Đồng Pal cho TNXP mượn cứu đói khi Hậu cần chưa đưa lương thực từ thành phố lên kịp như gia đình Bác Tám, một cán bộ phụ nữ Xã Thông Đông, đó là tấm lòng của người đại phương với những đứa con của thành phố. Qua đó, trong muôn vàn khó khăn, đã vun đắp nên tình đồng đội, nghĩa tình quân dân, cùng chia sẽ ngọt bùi và gian khó, tự rèn luyện bản thân vượt lên chính mình để hoàn thành nhiệm vụ mà nhân dân thành phố giao phó.
Những buổi lấy tre rừng nhọc nhằn ở tận Tha La, những ngày tìm mây trong rừng sâu lạc lối về...Từng tốp nam TNXP, bó cây rừng vượt cánh đồng trảng ngập nước đưa về doanh trại. Xa xa, những cô gái TNXP đầu đội tranh quên bước chân xiêu, tay mang nhiều vết sướt, vẫn vội mang về cho các đồng đội lợp tranh trên từng mái nhà kinh tế nghĩa tình... Hoàng hôn trải dài trên cánh đồng trảng xanh thẳm, các đơn vị tiểu đội tập họp rút kinh nghiệm một ngày công tác. Vài hôm, lại có các Đại đội quay quần bên ánh lửa trại liên hoan, cất cao tiếng hát ca ngợi tình yêu lao động, tình yêu người đi khai hoang bên chén chè khoai dịu ngọt...
Còn nhớ không em
Những ngày gian truân ấy
Bước chân em theo lối hương rừng...
Anh cũng có một thời đi mở đất
Vỏn vẹn trong tim một tấm lòng.
Bức tranh đồng dao TNXP khai phá trên vùng kinh tế mới đã một phần nào tô sáng điểm son người thanh niên tình nguyện thành phố. TNXP chúng tôi, đi bất cứ nơi đâu với nón tay bèo che mưa nắng, làm bất cứ việc gì khi Tổ quốc cần, không quảng ngại gian lao, cất vang hành khúc TNXP đầy lạc quan, yêu đời, yêu cuộc sống và yêu màu áo bạt màu trên vai, sẵn sàng lên đường khi đất nước cần.
Làng định cư kinh tế mới Đồng Pal đã hình thành từ trên vùng đất hoang vắng, mà ở đó TNXP Liên đội Thống Nhất luôn là trụ cột giúp dân ổn định và phát triển kinh tế - xã hội, văn hóa, hòa nhịp vào sinh hoạt cuộc sống đời thường ở địa phương. Sau một ngày làm việc, đơn vị Liên đội còn tổ chức các lớp học văn hóa, nâng cao kiến thức cho cán bộ đội viên. Tổ chức các phong trào thi đua sôi nổi trong thể thao như đá banh, bóng chuyền; như viết báo tường, nhật ký.. Tham gia giao lưu bóng chuyền với địa phương,quân đội và các đơn vị bạn đóng quân gần đó.
Đó là khoảng thời gian tràn đầy kỹ niệm đẹp về sự cống hiến của tuổi trẻ. Tuy phải trải qua nhiều thiếu thốn, gian khổ. Nhưng từng người TNXP Liên đội Thống Nhất trên mặt trân xây dựng vùng kinh tế mới luôn tự tin về sự biến đổi bản thân, về sự đóng góp một phần công sức cho đồng bào thành phố thân yêu của mình.
PHỤC VỤ CHIẾN ĐẤU & CHIẾN ĐẤU BẢO VỆ TỔ QUỐC
Cuộc sống yên bình của TNXP Liên đội Thống Nhất vỏn vẹn được một năm. Từ đầu năm 1977, tình hình nước ta trở nên căng thẳng ở các vùng ven biên giới phía Nam ( An Giang ) và Tây nam ( 09/1977 ) quân Khmer đỏ từ Campuchia đã đồng loạt tiến công sang đất nước ta, chúng đánh chiếm các căn cứ của bộ đội ta tại Xa Mát, Tà Chốt, cầu Thốt nốt... Chúng tiến sâu vào trên 5km, bất ngờ phục kích vào các Ấp, Xã trên biên giới, nổ súng bắn giết dân lành vô tội. Hành động của chúng cực kỳ man rợ.
Trước tình hình mới này, đòi hỏi TNXP phải được tổ chức lại như những đơn vị vũ trang của thời chiến. Một mặt phải ra sức sản xuất, cũng cố hậu phương, xây dựng các khu kinh tế mới, các nông trường, lâm trường vững mạnh về kinh tế. Mặt khác, phải xây dựng và trang bị cho các đơn vị TNXP thành những đơn vị bán quân sự để tự bảo vệ lấy mình và sẵn sàng lên đường phục vụ chiến đấu. Ngày 06/09/1977, Uỷ ban nhân dân Thành phố Hồ chí Minh đã ra quyết định thành lập Lực Lượng TNXP Thành phố Hồ chí Minh, thống nhất xác nhập từ hai Tổng đội TNXP Thành đoàn và Tổng đội TNXP Kinh tế mới Trung Ương .
Vào trung tuần tháng 10/1977, nhận được lệnh từ Ban chỉ huy Lực Lượng TNXP TP.HCM, Liên đội Thống Nhất nhanh chóng triển khai quân số, quy tập biên chế lại toàn đơn vị, tổ chức học tập chính trị trước khi nhận nhiệm vụ mới vô cùng quan trọng. Căn cứ danh sách các Đại đội đề nghị đoàn viên thanh niên đủ sức khỏe và lòng quyết tâm ra trận, được Ban chỉ huy Liên đội biên chế thành lập thành 5 Đại đội chiến dịch, lên đường trực tiếp ra chiến trường biên giới Tây Nam. Nhận nhiệm vụ phối hợp Ban chỉ huy Tiền phương Đoàn Công Binh 476 phục vụ chiến đấu và chiến đấu.
LỊCH SỬ LIÊN ĐỘI TNXP THỐNG NHẤT ĐÃ SANG TRANG
Ngày 25/10/1977, hai Đại đội 1 và 2 Chiến dịch nhận lệnh Liên đội Trưởng Trần Khánh ( Ba Hoàng ) xuất quân ra biên giới. Trên đường ra mặt trận, ngang qua những ngôi làng Tân Lập, Tân Thành,Xa Mát...nhìn thấy nhà, trường học cháy rụi, dân chúng hớt hải tìm đường lánh nạn mà lòng người TNXP như quặn thắt lại... Có ai đó bức xúc viết trên bức tường vàng của một Trường Tiểu học Tân Lập dòng chữ " Mối thù này khắc cốt ghi tâm "
Chứng kiến người dân lành nơi biên giới phải gánh chịu sự độc ác của bọn diệt chủng Khmer đỏ xâm nhập, chúng giết hại đồng bào ruột thịt của ta một cách dã man, càng thôi thúc tinh thần chiến đấu của người chiến sĩ xây dựng TNXP. Sau này, càng hành quân sâu vào địa phận biên giới, qua đất bạn mới thấy hết nổi gian truân, áp bức thống khổ mà chính người dân bản xứ Campuchia cũng phải chịu đựng không kém, mới nhận diện sự tàn bạo của Chế độ diệt chủng Khmer đỏ.
